Како да го отстраните непријатниот мирис од устата

Свежиот здив ви дава самодоверба,тој е мерило за лична хигиена и внимавање на себе. Императив за свеж и пријатен здив е редовна посета на стоматолог најмалку 2 пати годишно,со што ќе се одржуваат забите и гингивата здрави и темелно одржување на орална хигиена дома. Меѓутоа до појава на непријатен здив може да дојде и поради некои други причини.

Причина за лош здив може да е и возраста,некои хормонални дисбаланси,патолошки состојби во устата или во организмот  и конзумирањето на одредени видови на храна и пијалоци. Кај старите луѓе,може да се јави непријатен здив и покрај редовно одржување на орална хигиена. Исто можна е појава на лош мирис и кај жените за време на менструалниот циклус или при примање на некоја хормонална терапија. 

Конзумирањето на лук, кромид,протеинска исхрана,алкохол и др,обично доведува до појава на непријатен здив. Лошиот здив може да е резултат на дијабет,бубрежни заболувања,болести на хранопроводот и желудникот и др. Во овие случаи мора да се третира прво основното заболување. Непријатниот здив може да е резултат и на дехидратација на организмот,при високи температури,повраќање,проливи и сл.

Затоа многу е битно организмот да е доволно хидриран. Тоа подразбира пиење на доволни количини вода,1,5 до 2 л дневно. Пиењето на природни,свежо исцедени сокови од лимон и портокал,ја стимулираат секрецијата на плунка и со тоа природно ја чистат устата и забите.

За да се отстрани непријатниот здив помагаат и некои секојдневни корисни навики.

-Пиење на јогурт-Секојдневното конзумирање на јогурт е сојузник во борбата против лошиот здив. Јогуртот содржи големи количини на вит.D кој не им годи на бактериите,па тие нема да се размножуваат.

-Секојдневно пиење на црн чај-како и јогуртот,конзумирањето на црн чај ќе ја спречи појавата и размножувањето на бактерии одговорни за лош здив.

Некои зачини како нане, рузмарин, магдонос,жалфија, еукалиптус ја отстрануваат непријатната миризба. Тие можат да се користат како чаеви за пиење или само за плакнење на устата или пак нивните листови да се жвакаат.

Наместо да купуваме водички за уста,можеме и сами да ги припремиме дома од природни состојки. Ова се некои од состојките кои може да се употребат во домашни услови:

-на база на нане и рузмарин

Листови нане и рузмарин се потопуваат со топла вода и се остааваат потопени 24 часа. После тоа течноста се цеди и се чува во фрижидер.Се употребува за плакнење на уста.

-на база нa мед и цимет

Половина лажичка мед и половина лажичка цимет се преливаат со топла вода и со течноста секојдневно се плакне устата.

-на база на јаболков оцет

2 лажички јаболков оцет се мешаат во чаша вода и се користат за плакнење.

Антибактериско дејство има и употреба на 3% хидроген и сода бикарбона растворена во чаша вода. Со ова убаво би било да се плакне устата 2-3 пати неделно после четкањето на забите.

Како правилно да се исчистат забите и устата

Начинот на кој што се мијат забите има големо значење. Постојат повеќе техники за правилно четкање така да секој би требало  да си има некоја своја техника на четкање,која на крај ке даде задоволителни резултати. Целта на четкањето на забите е да се добијат целосно чисти површини на сите заби,слузокожата на устата и јазикот.

 Правилното четкање би требало да овозможи темелно чистење на забите,а да не ја повреди гингивата. Затоа не треба да се употребуваат хоризонтални движења при четкањето,зошто на тој начин само се набива храната помеѓу забите,а може да се оштети забното месо па дури и самите заби.(се создаваат тн клинести ерозии).За да се зголеми ефектот на чистењето,влакната од четката треба да се постават под агол од 45 степени во однос на забната површина.

Најдобро е да се почне со чистење на надворешната површина на забите од едната вилица, одејќи по ред од едниот до другиот крај на вилицата. Чистењето се врши со кружни движења. Потоа се чистат внатрешните површини(од страна на јазикот),па на крај и џвакалната површина на сите заби.Откако темелно ќе се исчистат забите од едната вилица,истото се повторува и со забите од другата вилица.На крај од четкањето,не смееме да  заборавиме да го исчеткаме и јазикот.Обично за ваквото чистење ни треба 2 до 3 мин.

Идеално би било забите да се мијат после секое јадење.Меѓутоа докажано е дека и чистењето на забите 2 пати дневно,наутро и навечер дава задоволителни резултати.Вистина е дека забниот плак почнува да се таложи на забите многу бргу после четкањето,но за да созрее и во него да се населат бактерии,потребни се 2_3 дена.Така да темелно четкање 2 пати дневно е сосема доволно.

За зал,чистењето на забите само со четка и паста за заби не е доволно за темелно одржување на оралната хигиена.За правилна орална хигиена  треба да се користат и помошни средства,како интердентални четкички,забен конец и водички за уста.

Интерденталните четки се посебно конструирани четки за чистење на просторот помеѓу забите.Нивната употреба е доста едноставна.Тие само се вовлекуваат во просторот помеѓу два соседни заби и потоа едноставно се влечат надвор.При првата употреба на ваквите четки обично се јавува крварење при чистењето поради присуството на плак во овие простори,меѓутоа крварењето постепено се намалува и обично престанува после една недела.

Ако наместо интердентални четки се користи забен конец,потребно е да се знае правилната техника за користење.Од конецот би требало да се откине дел од околу 30-40см.,а краевите да се намотаат околу показалците на двете раце.Помеѓу двата прста треба да остане дел од 2 до 3 см.Тој дел се оптегнува и така внимателно се вметнува помеѓу два соседни заби,внимателно за да не се повреди гингивата. Со конецот не е доволно да се прават само движења напред-назад,бидејќи така  ќе се истургаат единствено поголемите делови од заостаната храна.Потребно е  конецот да се наслони на страничната површина  од едниот заб и со движење нагоре-надолу да се исчисти прво тој заб,а потоа и другиот.Тоа е техника која за кратко време се совладува и преминува во секојдневна рутина.

Водичките за уста се корисно помошно средство.Тие не можат да го заменат четкањето на забите со четка и паста за заби,туку само го надополнуваат .Целта на овие антисептички водички е да делуваат на бактериите кои заостанале после четкањето на тешко достапните места и да го успорат создавањето на нов дентален плак.Најефикасни се оние водички кои во својот состав имаат хлорхексидин.Меѓутоа користење на хлорхексидин се препорачува само кога има присуство на воспалителни процеси  или после некој оперативен зафат во устата.Бидејќи подолготрајната употреба повеќе од 2-3 недели може да доведе до промена бојата на забите и промени во осетот за вкус.Затоа за секојдневна употреба се препорачува послаб антисептик.

Алтернативна замена за водичките за уста би било користење на 3 % хидроген или лажица сода бикарбона растворена  во чаша вода. При плакнење на устата се зема околу половина голтка течност во устата која се мучка околу 30 секунди,а потоа течноста се исплукува.

Помошни средства за одржување на орална хигиена

Покрај четката за заби,како основно средство за одржување на орална хигиена,треба да користиме и помошни средства.Тоа се : паста за заби,интердентални  четки,конец за заби и антисептички водички за уста.

Исто како и четките за заби,на пазарот постои голем избор и на пасти за заби.Основно дејство на пастата е со својата пена при четкањето,механички да ги отстранува остатоците на храна.Пастата за заби содржи абразивни честички,кои овозможуваат мазна површина на забите после четкањето.Исто така е корисно и присуството на флуориди во составот на пастите,бидејки тие делуваат превентивно во одбраната на кариес,Денеска,скоро сите пасти во својот состав ги имаат овие состојки,така да не треба премногу да се оптоваруваме за тоа кој е правилниот избор на паста за заби.Многу побитен е начинот на кој ги четкаме забите.Единствено треба да обрнеме поголемо внимание во изборот на паста,кога е потребно да се третира некое заболување или симптом.Тогаш може да се избере паста која во својот состав има состојки за намалување на осетливост на забите,за смирување на гингивално воспаление и пародонтопатија и др.Тоа се посебни терапевтски пасти и најдобро е да ги препорача стоматолог.

За правилно одржување на орална хигиена,потребно е да користиме и интердентални четки.Тоа се посебно конструирани четки,кои се користат за чистење на просторот помеѓу забите.Влакната на обичните четки не можат да достигнат во овие недостапни делови помеѓу забите.Затоа треба да се користат и овие интердентални четки како дополнение на четката за заби,бидејки со нив детално може да се исчисти овој непристапен дел.

За таа цел може да се користи и забен конец,иако има помал ефект во чистењето од интерденталната четка.Некои забни конци се импрегнирани со восок,за полесно да влегуваат во меѓузабниот простор,меѓутоа подобро е тие  да се избегнуваат ,бидејќи восокот може да заостане помеѓу забите и да биде подлога за размножување на бактерии.

Антисептичките водички за уста треба да се употребуваат само како дополнение за орална хигиена,зошто тие не можат да делуваат на бактериите од забниот плак ако е тој наталожен на забите.Затоа е потребно забите да бидат темелно исчеткани,а водичката дополнително да се користи за да се отстранат некои евентуално заостанати бактерии после четкањето.Водичките за уста имаат и дезодорантно својство и помагаат во отстранувањето на лошиот здив.

Орална хигиена

Здравите и убави заби ви овозможуваат не само да изгледате и да се чувствувате убаво,туку  и правилно да се храните и зборувате.За да се одржат забите здрави,покрај редовната посета на стоматолог на секои 6 месеци,неопходно е да се одржува и правилна орална хигиена.Целта на оралната хигиена е да се отстрани што повеќе од забниот плак и тој да се одржува под контрола.Бидејќи забниот плак е главниот причинител за појава на забен кариес,  гингивит (воспаление на забното месо) и пародонтопатија.За да се одржува хигиената на устата и забите потребно е само малку  добра воља и знаење како правилно да се четкаат забите.Здравата и чиста уста подразбира чисти заби без наслаги,розеникава гингива која не крвари и свежа уста без лош здив.

За да можеме да одржуваме орална хигиена,потребни ни се:четка за заби,паста за заби,интерденталнa четка,забен конец и антисептички течности за плакнење.

Четката за заби е  основно средство за одржување на оралната хигиена.  На пазарот постои голем  избор на четки за заби.Потребно е да ја избереме соодветната со која ке можеме правилно да ги чистиме забите.Не треба да се паѓа на “маркетиншки трикови”,па да се купуваат гломазни четки со необичен дизајн и големина,бидејќи таквите четки можат и да ни одмогнат зошто се тешки за маневрирање.Под услов правилно да се користи,најобичната четка со неугледен дизајн,може повеќе да помогне од некои скапи четки.При изборот,треба да внимаваме главата на четката да не е многу голема,за да имаме достапност до сите делови од устата и до сите заби.Влакната од четката треба да се синтетички,зошто природните влакна набубруваат и задржуваат бактерии.На врвот треба да се заоблени.Најдобро е да се одбере мека или средно мека четка(soft),за да не се повреди гингивата и да се оштетат забите при четкањето.

На пазарот постојат и електрични четки со вибрации,дури и современи звучни и ултразвучни четки кои вибрираат со висока фреквенција и ги разбиваат наслагите.Меѓутоа истражувањата покажале дека таквите четки немаат некој поголем ефект од обичните четки,под услов овие правилно да се користат.Таквите електрични четки може да се корисни кај лица кои имаат потешкотии и не се вешти во четкањето.

Забната четка треба да се менува на секои 3 месеци или и порано ако забележиме дека влакната го изгубиле обликот или се оштетени.

Како да му олеснете на детето кога никнуваат запчиња

Ова се некои начини со кои може да му помогнете на детето кога е во период на никнување на заби:

Доколку детето е постаро од 4 месеци,од аптека може да земете некој анестетички гел или капки.Со чист прст или со стапче со вата натопено во гелот или капките,нежно правете масажа на местото каде излегуваат запчињата неколку пати на ден.

Бидејки детето во овој период повеќе се лигави,со чиста памучна крпа почесто треба да се бриши плунката за да не настане иритација и осип на кожата.Исто во овој период се препорачува да се дава повеќе вода или природни сокчиња без шеќер за да се надокнади изгубената течност поради зголеменото лачење на плунка.

Најдобро би било на детето во овој период да му дадете специјална играчка наполнета со вода  која ќе може да ја гризи.Добро е претходно играчката да е оладена во фрижидер.Со гризењето детето го намалува притисокот во вилиците поради пробивањето на забите.Во оваа цел,ако немате играчка ,може да послужи и разладено лажиче.

Може на детето исто да му се даде и корка леб да ја гризи,нормално при тоа постојано да се надгледува де не откине поголемо парче.Се препорачува за јадење да му се даваат разладено пасирано овошје и зеленчук.
Може да се масираат непцата и со чист прст или стапче со вата натопено во чај од камилица или жалфија.Никогаш не масирајте со прст натопен во алкохол.

Понекогаш детето го смирува нежна масажа на ножните прстиња,бидејќи тука се рефлекторните точки од вилиците.

Ова се неколку начини кои можат да му помогнат и да го смират детето кога му растат запчињата.

Битно е да се напомене дека со миењето  на запчињата треба да се започне практично со самото изникнување на првото запче.Во почетокот родителите му ги пребришуваат запчињата со парче газа натопено во вода,а покасно и му ги мијат запчињата со четка .Важно е детето колку што може порано да се осамостои за само да може да ги четка забите.Четката за заби треба да е малечка,а од пастата се става минимална количина,колку зрно грашок.И пастата за заби треба да е прилагодена на детето.

Симптоми при никнување на забите

Симптомите кои се јавуваат кај  бебињата при растење на забите се индивидуални и варираат од едно до друго дете.Кај некои деца забите излегуваат незабележливо преку ноќ,додека пак други деца реагираат со бурни симтоми и проаѓаат низ болен период.Болката ја предизвикува пробивањето на запчињата низ коската и гингивата при нивното растење.

Најчести знаци за растење на забите се:

-иритираност-детето е понервозно,често се буди ноќе и има намален апетит

-зголемено лачење на плунка

-појава на осип на кожата околу устата и на брадата-тоа обично се поврзува и со иритација на кожата од зголемено лигавење

-кашлање-од зголеменото количество на плунка.Ако нема други симптоми нема причина за загриженост дека се работи за друго заболување

-гризење и џвакање на се што ќе дофати-со тоа детето го олеснува притисокот кој го прават запчињата при пробивањето

-триење на увото и образите-понекогаш болката од вилиците може да се рефлектира на увото

-пролив-и тоа се објаснува со зголеменото количество плунка кое ја голта детето и со тоа се разредува столицата

-покачена температура-докторите не се слагаат дека температурата е симптом на никнење на забите,меѓутоа искуството на мајките потврдува дека покачената температура често се јавува кај децата кога им растат запчињата.

Сепак,ако овие симпоми траат повеќе од 2-3 дена,посебно кашлицата,проливот и температурата,потребно е да се консултира лекар за да се исклучи некое друго заболување.

Никнување на првите запчиња

Не постои строго правило за тоа кога треба да никнат првите заби.Понекогаш има случаи бебето да се роди со изникнат заб,а има и случаи кога и после првиот роденден детето сеуште нема заби.

Во голема мера тука игра улога и генетскиот фактор.Ако кај родителите покасно никнале млечните заби,голема е веројатноста истото да се случи и кај нивните деца.

Некогаш се случува веднаш по раѓањето да се појават творби слични на заби во устата на бебето.Меѓутоа се работи за орожнати заостанати ткива кои не се прицврстени за коската и тие приметливо се нишаат.Таквите творби може да претставуваат опасност за бебето бидејки можат да се откачат и бебето да ги аспирира.Затоа во случај кај бебето да се забележат запчиња во првите 4 месеци,пожелно е да се посети детски  стоматолог.Ако се утврди дека не се работи за вистински заби,тие ќе мора да се извадат.

Млечните запчиња се вкупно 20 на број.Во најголем број случаи,децата до 2-3 годишна возраст ги имаат сите 20 запчиња.Никнувањето на запчињата обично е по следниот редослед:

-6-7 месец-централни секачи

-7-9месец-латерални секачи

-10-14месец-првите катници

-15-18месец-очниците

-2-3години-вторите катници

Потпорни ткива на забите

Оние ткива кои даваат потпора на забите,со едно име се означуваат како пародонциум.Тука спаѓаат –гингива,цемент,периодонциум и алвеоларната коска.

Гингивата е слузница која ја покрива алвеоларната коска(тоа е делот од горната и долната вилица во која се сместени корените од забите)Здравата гингива е со светлорозева боја.Долниот дел од гингивата го опфаќа забот од сите негови страни во областа на вратот на забот.Тука формира еден плиток простор со забот кој се означува како гингивален сулкус.Тој е нормално со длабочина до 2 мм.Во овој дел настануваат првите промени кога доаѓа до пародонтално заболување.

Цемент е забното ткиво кое го препокрива коренот од забот. Периодонциум е ткивото кое го опкружува коренот на забот и го прицврстува за коската.Тоа ткиво е изградено од клетки,крвни и лимфни садови,нерви и колагенски влакна кои го прицврстуваат забот за коската. Алвеоларната коска е оној дел од горната и долната вилица која ги носи корените на забите.Препокриена е со гингива а во неа се наоѓаат алвеолите(забните чашки) во кои се сместени забните корени.

Познавањето на градбата на нормалниот пародонциум е битно заради проучувањето на текот на настанување и проширување на пародонталната болест.Пародонталната болест е една од најзастапените болести кај денешниот човек. Физиолошките функции на пародонциумот се: -потпорна(преку него се прицврстуваат забите за вилиците) -формативна(клетките во периодонциумот овозможуваат обнова на ткивата) -нутритивна(крвните садови овозможуваат исхрана) -неуросензорна(нервите даваат осет за топло,ладно,притисок и болка) -заштитна(бидејки ги прифаќа и амортизира различните сили кои делуваат на забот)

Градба на забите

Анатомија на заб

Луѓето ги користат забите за гризење и џвакање на храната.Значи тие се првиот чекор во дигестија на храната.Тоа е нивната основна функција.Меѓутоа имаат функција и во говорот,со тоа што учествуваат во формирање на некои гласови,а со тоа што даваат потпора на околните ткива,имаат битно влијание за индивидуалниот изглед и насмевка.

Забите(dens, dentis) се калцифицирани органи кои се наоѓаат на почетокот на дигестивниот систем,во усната празнина.Сместени се во соодветни алвеоли(празнини) во долната и горна вилица.

Анатомски,заб се состои од 3 дела:

• коронка

• корен

• врат на забот

Коронката е оној дел од забот кој што е видлив во устата.Коренот е делот од забот кој е всаден во виличните коски а вратот на забот е тесен дел кој ги поврзува коронката и коренот и нормално е препокриен со гингива.

Секој заб е изграден од  3 калцифицирани ткива:глеѓ.дентин и цемент и од посебно сврзно ткиво-забна пулпа.

Глеѓта е цврсто минерално ткиво кое го препокрива дентинот на забната коронка и е најцврстиот дел на забот(а и најцврстото ткиво во организмот воопшто).Поради својот хемиски состав,глеѓта е многу отпорна на дејството на ензими,киселини и други корозивни супстанции.Заради тоа,глеѓта е првата бариера во одбраната од кариес.

Дентинот или забната коска,е цврсто ткиво кое изградува најголем дел од забот.По составот е многу сличен на коските.Во делот на коронката е препокриен со глеѓ,а во делот на коренот е препокриен со цемент.

Цементот е минерализирано сворзно ткиво,кое го препокрива дентинот на анатомскиот корен.

Во внатрешноста на забот се наоѓа забната пулпа(народски позната како нерв на забот).Во забната пулпа има нервни влакна кои даваат осет за топло,ладно,болка и притисок.Исто има и крвни ,лимфни садови,одбрамбени клетки и сврзно ткиво.Гранката на стоматологија која се занимава со терапија на заболената пулпа се вика ендодонција.